Schijnzwangerschap bij konijnen: wat is het en wat kun je doen?

Je konijn is ineens druk in de weer met hooi, plukt haar eigen haren uit, en bouwt een nest alsof er elk moment baby’s komen. Maar… ze is niet drachtig. Wat is hier aan de hand? Grote kans dat je te maken hebt met een schijnzwangerschap (ook wel schijndrachtigheid genoemd). Geen reden tot paniek, maar het is wél goed om te weten wat je kunt verwachten – en wat je vooral níet moet doen.

 

Waarom maakt mijn konijn een nest met hooi?

Nestgedrag hoort bij de instincten van een voedster. Tijdens een schijnzwangerschap denkt haar lichaam dat ze drachtig is. Door een verandering in hormonen begint ze met het maken van een veilig nestje – meestal met hooi, stro, zachte spullen én haar eigen buikhaar. Het ziet er misschien heftig uit, maar dit gedrag is helemaal natuurlijk.

 

Heeft de aanwezigheid van een ram invloed?

Ja, zeker. De aanwezigheid van een ongecastreerde ram – zelfs als hij in een apart hok zit – kan een schijnzwangerschap bij een voedster uitlokken of verergeren. Rammen scheiden namelijk geurstoffen (feromonen) uit die de hormonen van een voedster kunnen beïnvloeden. Alleen al het ruiken of zien van een ram kan bij haar een eisprong veroorzaken, wat vervolgens leidt tot schijndrachtig gedrag.

 

Heb je een ongecastreerde ram in de buurt? Dan is het slim om te kijken of ze wat meer afstand van elkaar kunnen hebben, of om te overwegen ook de ram te castreren. Dat is eigenlijk altijd een goed idee, omdat geen enkel konijn alleen hoort te zitten (en ongecastreerde rammen zijn vrijwel niet te koppelen).

 

Wat moet ik doen als mijn konijn een nest maakt?

Laat haar even. Hoe verleidelijk het ook is om het nest meteen weg te halen – doe het liever niet. Dat zorgt alleen maar voor extra stress en ze gaat waarschijnlijk meteen weer opnieuw beginnen. Straks is ze helemaal kaal! Laat haar een paar dagen haar gang gaan, geef haar rust en observeer goed. Zorg dat ze voldoende hooi, eten en drinken heeft en dat ze zich veilig voelt.

 

Na een dag of 10 tot 14 merk je meestal dat het gedrag vanzelf afneemt. Dan kun je het nestje rustig opruimen als ze er geen interesse meer in toont.

 

Hoe lang duurt een schijnzwangerschap bij konijnen?

Gemiddeld duurt een schijnzwangerschap zo’n 7 tot 14 dagen. Sommige voedsters maken dit maar één keer mee, anderen hebben er elke paar weken last van. Het verschilt per konijn en hangt vooral samen met haar hormonen. Niet-gecastreerde voedsters hebben er het vaakst last van. Tijdens een schijndrachtige periode kan ze extra gevoelig, territoriaal of zelfs wat agressief worden – dat hoort erbij.

 

Komt schijnzwangerschap ook voor bij gecastreerde voedsters?

Bij een goed uitgevoerde castratie – waarbij zowel de baarmoeder als de eierstokken zijn verwijderd – komt schijnzwangerschap bijna nooit meer voor. De hormonen die dit gedrag veroorzaken, worden dan niet meer aangemaakt.

 

Toch zie je soms nog schijndrachtig gedrag bij gecastreerde voedsters. Dat kan twee oorzaken hebben: óf de eierstokken zijn per ongeluk (deels) blijven zitten, óf het is kort na de castratie en de hormonen zijn nog aan het uitwerken. In dat laatste geval verdwijnt het gedrag vanzelf na een paar weken. Blijft het aanhouden? Dan is het slim om even contact op te nemen met een konijnkundige dierenarts.

 

Wat kan ik doen tegen een schijnzwangerschap?

Wil je schijnzwangerschappen écht voorkomen? Dan is castratie de beste oplossing. Het haalt de bron van de hormoonschommelingen weg én voorkomt meteen een heleboel veelvoorkomende narigheid zoals baarmoederkanker.

 

Daarnaast kun je zorgen voor voldoende afleiding: een zandbak of snuffelmat helpt haar energie kwijt te raken en stress te verminderen.

 

💡 Tip: Sommige voedsters zoeken tijdens een schijndrachtige periode extra comfort en willen zich veilig voelen. Ze denken immers drachtig te zijn. Extra schuilmogelijkheden kunnen in zo’n geval heel fijn voor haar zijn. 

 

 

Tot slot

Schijnzwangerschap kan heel intens zijn. Er is eigenlijk voor de meeste konijnen geen goede reden om haar niet te castreren, dus overweeg deze optie zeker als je het beste voor hebt met jouw konijn. Zit je toch met een konijn dat schijndrachtig is? Met wat geduld, begrip en goede verzorging kom je er samen prima doorheen.